Cảm biến vị trí trục cam là gì?

Cảm biến vị trí trục cam là một bộ phận quan trọng trong hệ thống động cơ xe, nhiệm vụ của nó là theo dõi chuyển động quay của trục cam và chuyển thông tin đó đến mô-đun điều khiển động cơ (ECM) của xe. Tùy thuộc vào loại xe, cảm biến này có thể được đặt ở các vị trí khác nhau, nhưng thường thì nó sẽ ở gần đầu trục cam hoặc trên dàn cò.

Cảm biến giúp xác định vị trí của cốt cam hoặc xupap và gửi thông tin này tới bộ điều khiển điện tử (ECU) dưới dạng xung tín hiệu G. ECU sau đó sử dụng các tín hiệu này để xác định điểm chết trên của xi lanh và kết hợp với dữ liệu từ cảm biến vị trí trục khuỷu để tính toán thời điểm đánh lửa và phun nhiên liệu tối ưu nhất.

Cảm biến trục cam có những loại gì?

Có hai loại cảm biến phổ biến được sử dụng trên ô tô, đó là cảm biến hiệu ứng điện tử và cảm biến hiệu ứng Hall.

• Cảm biến hiệu ứng điện tử: Cấu tạo gồm một cuộn dây điện từ và một nam châm vĩnh cửu. Hoạt động tương tự như máy phát điện mini, khi hoạt động, cảm biến này tạo ra một xung điện áp hình sin gửi về ECU để điều chỉnh các thay đổi phù hợp với tình trạng của động cơ.
• Cảm biến hiệu ứng Hall: Cấu tạo gồm một phần tử Hall, một nam châm vĩnh cửu và một IC tổ hợp. Đa số các dòng xe đời mới sử dụng loại cảm biến này.

Ngoài ra, còn các loại cảm biến khác như Delco chia điện và cảm biến quang. Tuy nhiên, chúng đang ít được sử dụng và thường không xuất hiện trên các dòng xe mới.

Cách cảm biến trục cam hoạt động như thế nào?

Trên mỗi trục cam, có một đĩa tín hiệu G với các răng được đánh số khác nhau tùy thuộc vào loại động cơ. Khi trục cam quay do trục khuỷu đẩy, các răng này quét qua đầu cảm biến, tạo ra xung tín hiệu G và gửi đến ECU. ECU sẽ sử dụng thông tin này để xác định điểm chết trên của xi lanh, kết hợp với tín hiệu từ cảm biến trục khuỷu để điều chỉnh thời điểm đánh lửa.

Trong động cơ ô tô, trục cam và cảm biến CPS (Camshaft Position Sensor) thường liên quan chặt chẽ với trục khuỷu. Hiệu suất của chúng càng cao, động cơ hoạt động càng mạnh mẽ và hiệu quả nhiên liệu càng tốt.

Cảm biến trục cam có tác dụng gì?

Cảm biến vị trí trục cam chủ yếu đóng vai trò xác định vị trí trục cam, tạo ra tín hiệu G để ECU xác định điểm chết trên của piston và thực hiện điều chỉnh thời điểm đánh lửa. Nếu không có tín hiệu này, động cơ sẽ không hoạt động.

Bên cạnh đó, một trong những công dụng quan trọng của cảm biến trục cam là tiết kiệm nhiên liệu. ECM cần dữ liệu từ cảm biến để kiểm soát lượng nhiên liệu và thời điểm đánh lửa sao cho hiệu quả nhất. Điều này giúp tăng công suất động cơ và giảm lượng khí thải từ ống xả, đồng thời tiết kiệm nhiên liệu.

Khi khởi động hoặc động cơ tự động dừng, cảm biến trục cam xác định xi lanh nào đang ở vị trí công suất, cung cấp nhiên liệu và tia lửa để khởi động động cơ khi đạp ga.

Dấu hiệu nhận biết cảm biến trục cam bị hỏng

Khi cảm biến trục cam gặp sự cố, việc nhận biết dấu hiệu này sớm có thể giúp người lái kiểm soát tình hình và tránh được những vấn đề lớn về động cơ và hộp số của xe.

• Đèn check engine tự động bật sáng

Dấu hiệu rõ nhất của sự cố cảm biến vị trí trục cam là khi đèn Check Engine bất ngờ sáng. Đây là một cảnh báo mà bất kỳ người lái xe nào cũng dễ dàng nhận biết. Nếu không xử lý kịp thời, sự cố này có thể dẫn đến hỏng hóc nghiêm trọng ở động cơ hoặc hộp số ô tô.

• Khả năng điều khiển kém

Cảm biến bị hư hại có thể làm giảm khả năng truyền dữ liệu, làm mất đồng bộ thời điểm phân phối nhiên liệu và đánh lửa. Kết quả là, xe ô tô có thể xuất hiện tình trạng ì máy, tăng tốc kém, mất điện, 

• Hạn chế tốc độ động cơ

Dữ liệu từ cảm biến vị trí trục cam khiến bộ chuyển số và các bánh răng không thể hoạt động đúng cách. Một số loại xe sẽ chuyển sang “chế độ ở nhà,” giảm tốc độ động cơ để bảo vệ nó khỏi hỏng hóc nặng nề.

• Tiêu thụ nhiều nhiên liệu

Nếu xe của bạn đang tiêu thụ nhiên liệu nhanh chóng hơn bình thường, có thể đó là dấu hiệu cảm biến trục cam gặp sự cố. Dữ liệu không chính xác từ cảm biến có thể làm cho hệ thống phun nhiên liệu gặp vấn đề, dẫn đến tiếng nổ động cơ, hao nhiên liệu và tổn thương nặng nề.

•  Không khởi động được động cơ xe

Khi cảm biến vị trí trục cam bị hỏng, không thể truyền dữ liệu đến ECM, quá trình phân phối nhiên liệu bị ngắt và hệ thống đánh lửa không thể hoạt động. Điều này có thể làm cho động cơ không khởi động được, một tình huống nguy hiểm, đặc biệt khi xe chết máy trong khi di chuyển.

Sự cố cảm biến trục cam có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu suất hoạt động của xe. Để tránh tình trạng này, việc kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ theo khuyến cáo là rất quan trọng.

Hướng dẫn cách xử lý khi cảm biến trục cam bị hỏng

Khi bạn phát hiện cảm biến trục cam của xe bị hỏng, việc xử lý nhanh chóng và đúng cách là quan trọng để đảm bảo hoạt động ổn định của động cơ. Dưới đây là một số bước bạn có thể thực hiện:

• Thay mới cảm biến

Khi cảm biến trục cam bị hỏng, việc thay thế là quan trọng. Trên một số loại xe, quá trình này khá đơn giản, chỉ cần rút giắc nối, tháo bu-lông, và lắp cảm biến mới vào chỗ cũ.

• Hạn chế tự sửa chữa tại nhà

Mặc dù có những hướng dẫn tự sửa chữa cảm biến trục cam trên mạng, nhưng nhà sản xuất không khuyến cáo việc này. Tự sửa chữa có thể gây ra ảnh hưởng đến các bộ phận khác của xe. Do đó, nếu bạn không chắc chắn về kỹ năng của mình, nên tránh tự thực hiện và hãy đưa xe đến garage hoặc trung tâm bảo dưỡng chuyên nghiệp.

• Đưa xe đến garage ngay

Ngay khi bạn nhận thấy dấu hiệu cảm biến bị hỏng, hãy đưa xe tới garage hoặc trung tâm bảo dưỡng để được kiểm tra và xử lý sớm nhất. Chuyên gia sẽ kiểm tra toàn bộ hệ thống và thực hiện việc thay thế cảm biến một cách chính xác và an toàn.

•  Bảo dưỡng định kỳ

Cảm biến trục cam đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của động cơ, giúp đảm bảo vận hành trơn tru và tiết kiệm nhiên liệu. Để tránh những vấn đề như khó khởi động, tăng tốc không đều, hao xăng, và chết máy giữa đường, việc bảo dưỡng định kỳ cho cảm biến này là điều cực kỳ quan trọng.